by मुख्यमंत्री रोजगार निर्मिती कार्यक्रम (CMEGP) म्हणजे काय?
मुख्यमंत्री रोजगार निर्मिती कार्यक्रम (CMEGP) ही महाराष्ट्र शासनाची महत्त्वाची योजना आहे. बेरोजगार तरुणांना नवीन उद्योग सुरू करण्यासाठी आर्थिक सहाय्य आणि अनुदान देण्यासाठी ही योजना तयार करण्यात आली आहे. या योजनेच्या अंतर्गत पात्र उद्योजकांना २५% ते ३५% पर्यंत अनुदान मिळू शकते.
या योजनेअंतर्गत कोणते व्यवसाय सुरू करता येऊ शकतात?
CMEGP अंतर्गत खालील उद्योगांना प्रोत्साहन दिले जाते:
- उत्पादन उद्योग (Manufacturing) – फॅक्टरी, लघु उत्पादन व्यवसाय इ.
- सेवा उद्योग (Service Industry) – ऑफिस सेटअप, प्रोफेशनल सर्विसेस इ.
- कृषी आधारित उद्योग (Agro-based Industry) – अन्न प्रक्रिया उद्योग, कृषीपूरक व्यवसाय.
- फिरते विक्री केंद्र (Mobile Sales Center) – फूड ट्रक, स्ट्रीट फूड व्यवसाय इ.
❌ महत्त्वाची सूचना: ट्रेडिंग व्यवसायाला (केवळ खरेदी-विक्री करणाऱ्या व्यवसायांना) या योजनेअंतर्गत अनुदान मिळणार नाही.
अनुदान (सबसिडी) आणि गुंतवणूक निकष
1. अनुसूचित जाती-जमाती, महिला, अपंग, माजी सैनिक, इतर मागासवर्गीय, अल्पसंख्यांक, विमुक्त भटक्या जमाती:
- स्वतःचा सहभाग: 5%
- शहरी भागात अनुदान: 25%
- ग्रामीण भागात अनुदान: 35%
- उर्वरित रक्कम: बँक कर्जाच्या माध्यमातून उभी करावी लागेल.
2. इतर खुल्या प्रवर्गातील अर्जदार:
- स्वतःचा सहभाग: 10%
- शहरी भागात अनुदान: 15%
- ग्रामीण भागात अनुदान: 25%
- उर्वरित रक्कम: बँकेच्या कर्जातून उभी करावी लागेल.
अनुदानासाठी पात्रता निकष
- वय:
- 18 ते 45 वर्षे (अनुसूचित जाती-जमाती, महिला, अपंग, माजी सैनिक यांना वयाची अट 50 वर्षे आहे.)
- शिक्षण:
- 10 लाखांपर्यंतच्या प्रकल्पासाठी शिक्षणाची अट नाही.
- 10 ते 25 लाखांच्या प्रकल्पासाठी किमान 7वी उत्तीर्ण असणे आवश्यक.
- 25 लाखांपेक्षा अधिकच्या प्रकल्पासाठी किमान 10वी उत्तीर्ण असणे आवश्यक.
- कुटुंबातील फक्त एका व्यक्तीला या योजनेचा लाभ मिळेल.
- पंतप्रधान रोजगार निर्मिती योजना (PMEGP) किंवा इतर सरकारी बेरोजगार योजनांचा पूर्वी लाभ घेतलेला नसावा.
- व्यक्तिगत, भागीदारी संस्था व बचत गट अर्ज करू शकतात.
आवश्यक कागदपत्रे
1. ओळख व पत्त्याचा पुरावा:
- आधार कार्ड, पॅन कार्ड, पासपोर्ट साइज फोटो
- जातीचा दाखला (अनुसूचित जाती-जमातींसाठी)
- डोमिसाईल सर्टिफिकेट (महाराष्ट्रातील रहिवासी असल्याचा पुरावा)
2. शिक्षण आणि उद्योगाशी संबंधित कागदपत्रे:
- शैक्षणिक प्रमाणपत्रे व मार्कशीट
- उद्यम रजिस्ट्रेशन
- मशीनरी व बांधकामाचे कोटेशन (GST नंबर असलेल्या विक्रेत्यांकडून घ्यावे)
- सिव्हिल इंजिनिअरद्वारे बांधकाम खर्चाचे अंदाजपत्रक
3. जागेशी संबंधित कागदपत्रे:
- 7/12 उतारा (ग्रामीण क्षेत्रासाठी), 8A उतारा किंवा शहरातील प्रॉपर्टीचा दस्तऐवज
- भाडे करारनामा (जर जागा भाड्याने घेतली असेल)
- जागा पालकांच्या नावावर असल्यास त्यांचा संमतीपत्र
4. आर्थिक दस्तऐवज:
- मागील 6 महिन्यांचे बँक स्टेटमेंट
- बँकेकडून मागणी केल्यास तारण (मॉर्गेज) संबंधित कागदपत्रे (घर, NA प्लॉट इ.)
CMEGP योजनेंतर्गत अर्ज करण्याची प्रक्रिया
- ऑनलाइन अर्ज:
- अर्जदाराने महाराष्ट्र शासनाच्या अधिकृत वेबसाईटवर जाऊन ऑनलाइन अर्ज भरावा.
- जिल्हा उद्योग केंद्र मंजुरी:
- अर्ज जिल्हा उद्योग केंद्राकडे पाठवला जातो आणि ते प्राथमिक तपासणी करतात.
- बँकेकडून कर्ज मंजुरी:
- जिल्हा उद्योग केंद्राकडून मंजुरी मिळाल्यानंतर अर्ज बँकेत पाठवला जातो.
- बँकेकडून कर्ज मंजूर झाल्यासच सबसिडीचा लाभ मिळतो.
CMEGP योजनेतील सर्वात मोठी अडचण – बँकेकडून कर्ज मंजुरी
सीएमईजीपीच्या डॅशबोर्डनुसार (व्हिडिओच्या रेकॉर्डिंगच्या तारखेनुसार):
- एकूण अर्ज: 2,58,982
- जिल्हा उद्योग केंद्राने मंजूर केलेले अर्ज: 2,35,103
- बँकेने मंजूर केलेले अर्ज: 36,791
➡️ योजनेतील सर्वात मोठी समस्या म्हणजे बँकेकडून कर्ज न मिळणे. ➡️ जिल्हा उद्योग केंद्र मार्गदर्शन करू शकते, परंतु बँकेला कर्ज द्यायला भाग पाडू शकत नाही. ➡️ जर बँकेने कर्ज नाकारले, तर अर्जदाराकडे तारण म्हणून मालमत्ता (घर, NA प्लॉट इ.) असणे आवश्यक आहे.
निष्कर्ष
CMEGP ही नवीन उद्योग सुरू करू इच्छिणाऱ्या उद्योजकांसाठी एक चांगली योजना आहे, पण सबसिडी मिळण्यासाठी बँकेकडून कर्ज मिळणे आवश्यक आहे. यासाठी कागदपत्रांची संपूर्ण तयारी असणे आवश्यक आहे. तसेच, बँकेचे निकष पूर्ण करणाऱ्या अर्जदारांसाठी ही योजना फायदेशीर ठरू शकते.
✅ तुमच्या प्रकल्पासाठी CMEGP चा लाभ घ्यायचा असल्यास, अर्ज करण्यापूर्वी सर्व आवश्यक कागदपत्रे तयार ठेवा आणि बँकेच्या अटी समजून घ्या.
CMEGP
| घटक | माहिती |
|---|---|
| योजना नाव | मुख्यमंत्री रोजगार निर्मिती कार्यक्रम (CMEGP) |
| अनुदान टक्केवारी | २५% – ३५% |
| पात्रता वय | १८-४५ वर्षे (विशिष्ट गटांसाठी ५० वर्षे) |
| शिक्षण निकष | ७वी ते १०वी उत्तीर्ण (प्रकल्पाच्या किमतीवर अवलंबून) |
| लाभार्थी गट | SC/ST, महिला, अपंग, माजी सैनिक, इतर मागासवर्गीय, अल्पसंख्यांक |
| अनुदान प्रकार | शहरी – १५% ते २५%, ग्रामीण – २५% ते ३५% |
| स्वतःची गुंतवणूक | ५% – १०% |
| बँक कर्जाची गरज | होय |
| अर्ज प्रक्रिया | ऑनलाइन अर्ज → जिल्हा उद्योग केंद्र मंजुरी → बँक कर्ज मंजुरी |
| मुख्य अडचण | बँकेकडून कर्ज मंजुरी मिळवणे कठीण असू शकते |
CMEGP
- CMEGP योजना म्हणजे काय?
मुख्यमंत्री रोजगार निर्मिती कार्यक्रम (CMEGP) ही महाराष्ट्र शासनाची योजना आहे, जी नवीन उद्योग सुरू करण्यासाठी आर्थिक सहाय्य आणि अनुदान प्रदान करते. - ही योजना कोणासाठी आहे?
बेरोजगार तरुण, अनुसूचित जाती-जमाती, महिला, अपंग, माजी सैनिक, इतर मागासवर्गीय आणि अल्पसंख्यांक गटातील व्यक्तींसाठी ही योजना आहे. - या योजनेतून किती टक्के अनुदान मिळते?
- ग्रामीण भागात: २५% – ३५%
- शहरी भागात: १५% – २५%
- कोणत्या व्यवसायांसाठी ही योजना लागू आहे?
- उत्पादन उद्योग (फॅक्टरी, लघु उत्पादन व्यवसाय)
- सेवा उद्योग (प्रोफेशनल सर्विसेस, ऑफिस सेटअप)
- कृषी आधारित उद्योग (अन्न प्रक्रिया, कृषीपूरक व्यवसाय)
- फिरते विक्री केंद्र (फूड ट्रक, स्ट्रीट फूड व्यवसाय)
- ट्रेडिंग व्यवसायासाठी (खरेदी-विक्री) ही योजना लागू आहे का?
नाही, केवळ उत्पादन आणि सेवा क्षेत्रासाठीच ही योजना लागू आहे. - या योजनेसाठी पात्रता काय आहे?
- वय: १८ ते ४५ वर्षे (विशेष प्रवर्गासाठी ५० वर्षे)
- शिक्षण: ७वी ते १०वी उत्तीर्ण (प्रकल्पाच्या किमतीवर अवलंबून)
- कुटुंबातील फक्त एका व्यक्तीला लाभ मिळू शकतो
- याआधी PMEGP किंवा तत्सम योजनेचा लाभ घेतलेला नसावा
- अनुदान मिळवण्यासाठी कोणत्या कागदपत्रांची आवश्यकता आहे?
- आधार कार्ड, पॅन कार्ड, जातीचा दाखला (गरज असल्यास)
- शैक्षणिक प्रमाणपत्रे
- बँक स्टेटमेंट (६ महिने)
- जागेचे दस्तऐवज (७/१२ उतारा, भाडे करारनामा)
- मशीनरी व बांधकामाचे कोटेशन
- CMEGP योजनेअंतर्गत अर्ज कसा करावा?
- महाराष्ट्र शासनाच्या अधिकृत वेबसाईटवर ऑनलाइन अर्ज करावा
- अर्ज जिल्हा उद्योग केंद्राकडे सादर केला जातो
- मंजुरीनंतर बँकेकडून कर्जासाठी प्रक्रिया होते
- CMEGP योजनेतील मुख्य अडचण काय आहे?
बँकेकडून कर्ज मंजुरी मिळवणे ही सर्वात मोठी अडचण आहे. बँक तारण (Collateral) मागू शकते आणि कर्ज देण्यास नकार देऊ शकते. - योजना यशस्वी होण्यासाठी काय करावे?
- सर्व कागदपत्रे व्यवस्थित तयार ठेवा
- बँकेच्या अटी पूर्ण करण्यासाठी आर्थिक स्थैर्य आणि चांगले प्रकल्प अहवाल तयार करा
- जिल्हा उद्योग केंद्रातून योग्य मार्गदर्शन घ्या
जर तुम्हाला अधिक माहिती हवी असेल तर सांगा! 😊
- नोंदणी व मुद्रांक विभाग भरती 2025 | प्रमोशन | कामाचे स्वरूप | Nondani V Mudrank Vibhag Bharti
- आनंदाची बातमी | सरळसेवा भरती नवीन जाहिरात आली | पद – शिपाई | Igr Maharashtra Bharti 2025
- आरोग्य विभाग भरती 2025 – GMC नांदेड गट ड नवीन माहिती
- उच्च न्यायालय भरती 2025 | नवीन जाहिरात जाहीर | ऑनलाईन अर्ज सुरु | पगार ₹29,200 ते ₹92,300 व भत्ते | Bombay High Court Bharti 2025
- जिल्हा परिषद भरती आरोग्य विभाग | विविध पदांची भरती २०२५ | ZP Pune Ayush Recruitment 2025
