by आजच्या काळात शिक्षण घेणं हे महागडं झालंय. खासकरून जे स्टुडेंट्स ग्रामीण भागातून येतात आणि शहरात राहून कॉलेज किंवा पॉलिटेक्निक करतायत, त्यांच्यासाठी खर्च खूप वाढतो. अशावेळी महाराष्ट्र शासनाने सुरु केलेली “डॉ. पंजाबराव देशमुख वस्तीगृह निर्वाह भत्ता योजना” ही एक खूप उपयोगी योजना आहे.
ही योजना Mahadbt (महाDBT) पोर्टलवरून चालवली जाते आणि दरवर्षी हजारो स्टुडेंट्स याचा लाभ घेतात. चला तर मग 2024-25 च्या या स्कॉलरशिपसंबंधी सगळी माहिती समजून घेऊया.
या योजनेचा उद्देश काय आहे?
ही योजना खास करून अशा विद्यार्थ्यांसाठी आहे जे हॉस्टेलमध्ये राहून शिक्षण घेतायत. त्यांना राहण्याचा आणि जेवणाचा खर्च भरायला मदत मिळावी म्हणून महाराष्ट्र सरकारकडून ही स्कॉलरशिप दिली जाते.
कोण Eligible आहे?
- स्टुडेंटने सरकारी / सरकारी अनुदानित / नॉन-अफिलिएटेड कॉलेज मध्ये प्रवेश घेतलेला असावा.
- कोर्स हा व्होकेशनल किंवा टेक्निकल शिक्षणाशी संबंधित असावा.
- प्रवेश CAP round द्वारे झालेला असावा.
- विद्यार्थ्याने General किंवा SEBC (OBC/VJNT/SBC) Category मधून प्रवेश घेतलेला असावा.
- हॉस्टेलमध्ये वास्तव्यास असणं अनिवार्य आहे.
❌ जर स्टुडेंट SC/ST/NT कॅटेगरीतून प्रवेश घेतला असेल तर त्यांना ही स्कॉलरशिप लागू नसेल. त्यांनी त्यांच्या वेगवेगळ्या स्कीम्समध्ये अर्ज करावा.
कोणते डॉक्युमेंट्स लागतात?
- आधार कार्ड
- कॉलेज ID कार्ड
- हॉस्टेलच्या रेसिडेन्सीचा पुरावा (Hostel Certificate)
- बँक पासबुक (IFSC आणि Account number स्पष्ट असलेला)
- एडमिशन लेटर (CAP round चा पुरावा)
- जात प्रमाणपत्र (जर SEBC आहे तर)
- नॉन क्रिमी लेयर सर्टिफिकेट (SEBC साठी)
- लास्ट क्लास मार्कशीट
स्कॉलरशिप किती मिळते?
तुमचं कॉलेज कोणत्या शहरात आहे त्यानुसार स्कॉलरशिप अमाउंट ठरते. खाली दिले आहेत काही उदाहरणे:
| शहराचा प्रकार | राहण्याचा खर्च (Residence Allowance) | जेवणाचा खर्च (Food/Subsistence) | एकूण फायदे (Annual Benefit) |
|---|---|---|---|
| मुंबई, पुणे, नागपूर, औरंगाबाद, नाशिक | ₹30,000 | ₹8,000 | ₹38,000 |
| इतर शहरं | ₹10,000 | ₹8,000 | ₹18,000 |
काही स्टुडेंट्सना तर ₹60,000 पर्यंतचे फायदे मिळाले आहेत, हे त्यांच्या हॉस्टेल आणि कॉलेजच्या लोकेशनवर अवलंबून असते.
अर्ज कसा करायचा?
- mahadbt.maharashtra.gov.in या वेबसाइटला Visit करा.
- “Post Matric Scholarship” वर क्लिक करा.
- “Dr. Panjabrao Deshmukh Vastigruh Nirvah Bhatta Yojana” निवडा.
- नवीन यूजर असाल तर Registration करा. आधीच केले असेल तर Login करा.
- सगळी माहिती भरून, आवश्यक डॉक्युमेंट्स अपलोड करा.
- Preview करून Submit करा.
अर्ज केल्यानंतर काय?
- अर्ज केल्यानंतर तो कॉलेजकडून Scrutiny होतो.
- मग तो Department कडे जातो.
- शेवटी “Approved” झाला की पैसे बँक खात्यावर क्रेडिट होतात.
- तुमचं स्टेटस “My Applied Schemes” मध्ये बघता येईल.
स्कॉलरशिप नाही आली तर?
जर तुमच्या अकाउंटमध्ये अजून पैसे आले नाहीत, तर खालील गोष्टी तपासा:
- Bank Account आधार कार्डशी लिंक आहे का?
- Application Approved आहे का?
- कोणते Remarks आहेत का? – Scrutiny मध्ये काही Error?
- Redeem Status: Waiting for Approval असं येतंय का?
जर हे सगळं व्यवस्थित असेल आणि तरी पैसे नाही आले, तर पुढचं करा:
- कॉलेजमध्ये Visit करून Status मागा.
- Mahadbt Office ला Visit करा. – ते Application ID वरून सगळी माहिती देतात.
- Grievance Raise करू शकता, पण त्याने लगेच फायदा नाही.
फायदे काय आहेत?
- आर्थिकदृष्ट्या दुर्बल विद्यार्थ्यांसाठी खूप मोठा आधार
- हॉस्टेलचा खर्च सहज निघतो
- SEBC आणि General Category च्या विद्यार्थ्यांसाठी खास योजना
- दरवर्षी हजारो विद्यार्थ्यांना मिळतो फायदा
- वेळेवर पैसे आले तर हे स्कॉलरशिप खूप फायदेशीर
योजनेतील अडचणी
- स्कॉलरशिप वेळेवर न मिळणं हे मोठं प्रॉब्लेम आहे
- काही वेळा Application Reject होतो Documentation च्या चुकीमुळे
- अनेकांना माहिती नसते की त्यांच्या Status मध्ये काय Error आहे
- कॉलेज सपोर्ट करत नाही अशा परिस्थितीत Mahadbt Office पर्यंत जावं लागतं
उपयोगी टिप्स
- Application भरताना सावधगिरी बाळगा
- Docs योग्य अपलोड करा (फॉर्मेट आणि Size लक्षात ठेवा)
- Bank Account Update ठेवा आणि आधार लिंक्ड ठेवा
- Status वेळोवेळी Check करत रहा
- मित्रांनाही या योजनेबद्दल सांगा, म्हणजे त्यांनाही मदत होईल
निष्कर्ष | Dr. Panjabrao Deshmukh Scholarship Scheme Details
डॉ. पंजाबराव देशमुख वस्तीगृह निर्वाह भत्ता योजना ही आर्थिकदृष्ट्या कमकुवत पण शिक्षणात प्रगती करू पाहणाऱ्या विद्यार्थ्यांसाठी वरदानच आहे. सरकारने दिलेली ही स्कॉलरशिप वेळेवर मिळाली तर हॉस्टेलसारखा मोठा खर्च सहज झेपतो. फक्त अट एवढीच आहे की Application योग्य प्रकारे, वेळेवर भरावा लागतो आणि Status ची सतत तपासणी केली पाहिजे.
Dr. Panjabrao Deshmukh Scholarship Scheme Details
| ⚡ माहिती | 📌 तपशील |
|---|---|
| योजनेचं नाव | डॉ. पंजाबराव देशमुख वस्तीगृह निर्वाह भत्ता योजना |
| वर्ष | 2024-25 |
| अधिकार विभाग | Higher and Technical Education Department |
| Portal | mahadbt.maharashtra.gov.in |
| लाभार्थी कोण? | हॉस्टेलमध्ये राहणारे SEBC/General Category चे विद्यार्थी |
| प्रवेश कसा असावा? | CAP Round द्वारे, वैध कॉलेज/पॉलिटेक्निकमध्ये |
| कॅटेगरी पात्रता | General, SEBC (OBC, VJNT, SBC) |
| कोर्स प्रकार | Technical / Vocational / Professional Courses |
| हॉस्टेल खर्च फायदे | ₹30,000 – ₹60,000 पर्यंत (शहरानुसार) |
| जेवण/निवास भत्ता | ₹8,000 पर्यंत |
| डॉक्युमेंट्स | आधार कार्ड, कॉलेज ID, हॉस्टेल सर्टिफिकेट, बँक पासबुक, जात/NC प्रमाणपत्र |
| Application Status Check | My Applied Schemes > Track Application |
| जर स्कॉलरशिप आली नाही तर? | कॉलेज/महाडीबीटी ऑफिस ला Visit करा, Status/Bank-Aadhar लिंक तपासा |
| अर्जाची अंतिम तारीख | अद्याप जाहीर नाही – महाडीबीटी पोर्टलवर अपडेट्स तपासत रहा |
Dr. Panjabrao Deshmukh Scholarship Scheme Details
❓ 1. डॉ. पंजाबराव देशमुख स्कॉलरशिप स्कीम म्हणजे काय?
ही एक शासकीय योजना आहे जिच्यामध्ये हॉस्टेलमध्ये राहणाऱ्या विद्यार्थ्यांना त्यांच्या निवास, जेवण व इतर खर्चासाठी आर्थिक मदत दिली जाते.
❓ 2. या योजनेचा फायदा कोण घेऊ शकतो?
ही स्कॉलरशिप General आणि SEBC (OBC, VJNT, SBC) कॅटेगरीमधील विद्यार्थ्यांसाठी आहे.
विद्यार्थ्याचा प्रवेश CAP Round द्वारे झाला पाहिजे आणि तो Govt./Govt-aided/Non-Aided कॉलेज मध्ये शिकत असावा.
❓ 3. स्कॉलरशिप साठी हॉस्टेलमध्ये राहणे आवश्यक आहे का?
हो, हॉस्टेलमध्ये राहणं कंपलसरी आहे. हॉस्टेल सर्टिफिकेटही सबमिट करावं लागतं.
❓ 4. कोणत्या कोर्ससाठी ही योजना लागू होते?
Technical, Professional, आणि Vocational Courses करणाऱ्या विद्यार्थ्यांसाठी ही योजना आहे.
❓ 5. स्कॉलरशिपमधून किती रक्कम मिळते?
शहरानुसार खालीलप्रमाणे रक्कम मिळते:
- Metro Cities (मुंबई, पुणे, नागपूर, ठाणे, इ.) – ₹30,000 ते ₹60,000 पर्यंत
- इतर शहरे – ₹10,000 ते ₹20,000 पर्यंत
- Subsistence Allowance – ₹8,000 पर्यंत
❓ 6. अर्ज करताना कोणते डॉक्युमेंट्स लागतात?
- आधार कार्ड
- बँक पासबुक
- कॉलेज आयडी
- हॉस्टेल सर्टिफिकेट
- जात प्रमाणपत्र (जर लागू असेल तर)
- SEBC/EWS/Non-Creamy Layer सर्टिफिकेट (जर लागू असेल तर)
- CAP Allotment Letter
❓ 7. अर्ज कधी आणि कुठे करायचा?
अर्ज https://mahadbt.maharashtra.gov.in या पोर्टलवर करायचा आहे.
अर्जाची शेवटची तारीख अजून जाहीर झालेली नाही.
❓ 8. स्कॉलरशिपची रक्कम अजून आली नाही, काय करायचं?
- Mahadbt पोर्टलवर जाऊन “My Applied Schemes” मध्ये अर्जाचा Status तपासा
- Application Approved असलं तरी Fund Disbursed नसेल तर कॉलेजला Contact करा
- Bank Account आधार कार्डशी लिंक आहे का ते तपासा
- गरज असेल तर महाडीबीटी ऑफिस ला Visit करा आणि Application ID दाखवा
❓ 9. माझं कॉलेज माहिती देत नाही, मग काय?
जर कॉलेज सपोर्ट करत नसेल, तर तुम्ही:
- Mahadbt ऑफिस ला Visit करा
- तिथे तुमचं Application ID दाखवा
- स्कॉलरशिप का अडलीय याचं कारण मिळू शकतं
- गरज असल्यास Grievance पण Raise करू शकता
❓ 10. मला किती वेळात स्कॉलरशिपची रक्कम मिळेल?
सरासरीने काही विद्यार्थ्यांना 3 ते 6 महिने लागतात. पण Delay होण्याचं कारण Application मध्ये चुका, आधार-बँक लिंक नसणं, किंवा Scrutiny remarks असू शकतात.
- नोंदणी व मुद्रांक विभाग भरती 2025 | प्रमोशन | कामाचे स्वरूप | Nondani V Mudrank Vibhag Bharti
- आनंदाची बातमी | सरळसेवा भरती नवीन जाहिरात आली | पद – शिपाई | Igr Maharashtra Bharti 2025
- आरोग्य विभाग भरती 2025 – GMC नांदेड गट ड नवीन माहिती
- उच्च न्यायालय भरती 2025 | नवीन जाहिरात जाहीर | ऑनलाईन अर्ज सुरु | पगार ₹29,200 ते ₹92,300 व भत्ते | Bombay High Court Bharti 2025
- जिल्हा परिषद भरती आरोग्य विभाग | विविध पदांची भरती २०२५ | ZP Pune Ayush Recruitment 2025
