13/07/2025
investment for child

मुलांच्या भविष्यासाठी सर्वोत्तम गुंतवणूक योजना | (शिक्षण, लग्नासाठी योग्य स्कीम्स) | investment for child

आजच्या काळात सर्वात मोठं टेंशन कोणतं आहे, तर ते म्हणजे “बच्चों का भविष्य”!
आपण कितीही पैसे कमावले, तरी शेवटी मनात एकच विचार असतो – माझ्या मुलांचं भविष्य सुरक्षित असावं.

शिक्षणाच्या खर्चात वर्षागणिक वाढ होते आहे. लग्नाचे खर्च तर विचारूच नका! म्हणूनच आपण आजच काही योजना तयार केल्या पाहिजेत, ज्या फक्त सुरक्षित नसतील, तर चांगला रिटर्न सुद्धा देतील.

चला तर मग पाहूया अशाच काही सरकारी व गुंतवणुकीच्या योजनांची माहिती, ज्या तुमच्या मुलांच्या शिक्षण, लग्न व एकूण भविष्याकरता उपयोगी ठरतील.


Table of Contents

1. सुकन्या समृद्धि योजना (Sukanya Samriddhi Yojana)

कोणासाठी आहे?

ही योजना फक्त मुलींसाठी आहे. जर तुमच्याकडे लहान मुलगी आहे, तर ही योजना सर्वोत्तम आहे.

काय फायदे आहेत?

  • 8% व्याजदर (Interest Rate)
  • टॅक्समध्ये सूट (Tax Benefit under 80C upto ₹1.5 लाख)
  • मॅच्युरिटीच्या वेळी देखील करमुक्त रक्कम
  • फक्त ₹250 पासून सुरुवात करता येते
  • कमाल गुंतवणूक ₹1.5 लाख प्रति वर्ष

किती काळासाठी?

  • एकूण कालावधी – 21 वर्षे
  • फक्त 15 वर्षे पैसे जमा करायचे असतात

लग्नाच्या वेळी पैसे कसे काढायचे?

  • मुलगी 18 वर्षांची झाल्यावर, लग्नाच्या एक महिना आधी किंवा 3 महिने नंतर खाते बंद करता येते.

का करावी ही योजना?

ही योजना फक्त “सेविंग्स” नाही तर बच्ची का सिक्युर फ्युचर आहे. सरकारकडून मिळणारी खात्री व करमुक्त लाभ यामुळे ही योजना नंबर वन मानली जाते.


2. PPF – पब्लिक प्रॉव्हिडंट फंड | investment for child

कोणासाठी?

मुलगा असो वा मुलगी, कोणासाठीही चालू शकतं.

वैशिष्ट्ये:

  • 7.1% व्याजदर
  • 15 वर्षांची योजना
  • टॅक्समुक्त रिटर्न (EEE – Exempt on Investment, Interest & Maturity)
  • दर महिन्याला किंवा एकदाच पैसे भरता येतात
  • Minimum ₹500, Maximum ₹1.5 लाख/वर्ष

का करावी ही योजना?

PPF ही सर्वात जुनी, विश्वासार्ह आणि सुरक्षित योजना आहे. मुलांच्या उच्च शिक्षणासाठी हळूहळू पैसा तयार करायचा असेल, तर PPF एक उत्तम पर्याय आहे.


3. कन्यादान पॉलिसी (LIC Kanyadaan Policy)

नावाला नको घाबरू – हे फक्त मुलींसाठी नाही!

फायदे:

  • फिक्स्ड प्रीमियम
  • निश्चित रक्कम मॅच्युरिटीला मिळते
  • तुमचं काही झालं तरी, बच्चे का भविष्य सुरक्षित

काय खास?

  • ही एक प्रकारची लाइफ इन्शुरन्स + सेविंग्स पॉलिसी आहे
  • जितकी पॉलिसी घ्याल, तितका सुरक्षा कवच मिळतो
  • मुलगा असेल तरीही ही योजना लागू होते

4. पोस्ट ऑफिस चं PLI – पोस्टल लाइफ इंश्योरन्स

योजनेची ताकद:

investment for child
investment for child
  • उच्च रिटर्न – पोस्ट ऑफिसच्या इतर स्कीम्सपेक्षा जास्त
  • इन्शुरन्स कव्हर – पॉलिसी जितकी, कव्हर तितकं
  • इन्शुरन्स + बचत
  • सरकारची योजना – पूर्णतः सुरक्षित

तुलना:

जर आपण दरमहा ₹1000 टाकतो PPF, PLI आणि कन्यादानमध्ये –
तर PLI मध्ये जास्त रिटर्न मिळतो आणि सुरक्षा कवच देखील असतो.


5. SGB – Sovereign Gold Bond | investment for child

काय आहे ही योजना?

भारतीय लोकांना सोने खूप आवडतं, आणि लग्नाच्या वेळेस त्याचा उपयोगही होतो. पण सोने खरेदी करताना काय होतं?

  • 10% Making Charges
  • 3% GST
  • सोनं घरात ठेवण्याची रिस्क

यावर उपाय – SGB!

सरकार दरवर्षी काही महिन्यांकरता ही योजना सुरू करतं.

फायदे:

  • कोणताही Making Charges नाही
  • GST नाही
  • 2.5% Extra Annual Interest
  • 8 वर्षांची योजना
  • मॅच्युरिटीला सोने विकल्यास, जो रेट असेल, त्यानुसार पैसे मिळतात
  • टॅक्स बेनिफिट

सोपं उदाहरण:

जर तुम्ही ₹5 लाखाचं सोने विकत घेतलं सरकारकडून,
तर 8 वर्षांनी ते सोने जेव्हा विकाल, त्याचा रेट वाढलेला असेल आणि त्यावर 2.5% वार्षिक व्याज सुद्धा मिळालेलं असेल.


6. म्युच्युअल फंड्स (Mutual Funds) | investment for child

कोणासाठी?

ज्यांना थोडी जास्त कमाई करायची आहे आणि जोखमीचा विचार करता येतो, त्यांच्यासाठी.

का करावे?

  • 12% ते 15% पर्यंत रिटर्न शक्य
  • लांब पल्ल्याची गुंतवणूक हवी असल्यास सर्वोत्तम
  • SIP (Systematic Investment Plan) द्वारे दर महिन्याला पैसे गुंतवा
  • Index Fund, Flexi Cap, Large Cap – नवख्या लोकांसाठी उत्तम

एक उत्तम उदाहरण:

जर तुम्ही दर महिन्याला ₹5000 SIP मध्ये टाकत असाल,
आणि 15 वर्षांनी त्यावर 12% कंपाउंड रिटर्न मिळाल्यास,
तुमचं ₹9 लाखाचं एकूण गुंतवणूक ₹25+ लाखांपर्यंत जाऊ शकते.


7. गुंतवणूक कशी विभागावी? | investment for child

समजा तुमच्याकडे ₹9 लाख आहेत, मुलांच्या भविष्याकरता गुंतवणूक करायचीय.

त्याचं विभाजन असं करा:

गुंतवणूक योजनारक्कम (₹)
सुकन्या समृद्धि योजना / PPF₹3 लाख
Sovereign Gold Bond (SGB)₹3 लाख
म्युच्युअल फंड्स (SIP/Index Fund)₹3 लाख

का हे बेस्ट आहे?

  • सुकन्या / PPF – गॅरंटीड आणि टॅक्स फ्री रिटर्न
  • SGB – सोनेचा रिटर्न + वार्षिक व्याज + सुरक्षा
  • म्युच्युअल फंड्स – हाय ग्रोथ, थोडी रिस्क

Risk Diversification ही यशस्वी गुंतवणुकीची गुरुकिल्ली आहे.


निष्कर्ष (Conclusion) | investment for child

मुलांची शिक्षण आणि लग्न ही अशी दोन गोष्टी आहेत ज्या टाळता येत नाहीत.

आजचे थोड़ेसे Planning तुम्हाला उद्याच्या मोठ्या खर्चापासून वाचवू शकते.
सरकारच्या योजनांमध्ये फायदा आहे – कारण त्या सुरक्षित आहेत, टॅक्स बेनिफिट देतात, आणि सरकारची खात्री असते.

म्युच्युअल फंड्स सारख्या पर्यायांमुळे तुम्ही अधिक रिटर्न कमवू शकता, पण त्यात थोडी जोखीम आहे. म्हणूनच योग्य तो Balance राखणं खूप गरजेचं आहे


Best Child Investment Plans | investment for child

योजना / स्कीमवयोगटव्याजदर / रिटर्नकालावधीटॅक्स फायदारिस्क लेव्हललक्ष
सुकन्या समृद्धि योजना0–10 वर्षे (मुलींसाठी)~8% (Fixed)21 वर्षे (15 वर्षे भरावं)80C + मॅच्युरिटी टॅक्स फ्री⚫️⚫️⚫️⚪️⚪️ (Low)शिक्षण, लग्न
PPF (Public Provident Fund)कोणत्याही वयासाठी~7.1% (Compounded)15 वर्षे80C + पूर्ण टॅक्स फ्री⚫️⚫️⚫️⚪️⚪️ (Low)उच्च शिक्षण
SGB (Gold Bond)18 वर्षांवरीलसोने + 2.5% प्रतिवर्ष8 वर्षेCapital Gain Exempt⚫️⚫️⚫️⚫️⚪️ (Medium)लग्न खर्च
Mutual Funds (SIP)कोणत्याही वयासाठी12%–15% (Estimated)5–15 वर्षेLong Term Capital Gain⚫️⚫️⚫️⚫️⚫️ (Medium-High)मोठं शिक्षण, कॉर्पस
LIC कन्यादान पॉलिसी0–12 वर्षेGuaranteed (as per policy)15–25 वर्षेPartial Tax Benefit⚫️⚫️⚫️⚪️⚪️ (Low-Med)लग्न, सिक्युरिटी
PLI (Postal Life Insurance)कोणत्याही वयासाठीHigher than PPF10–20 वर्षेटॅक्स बेनिफिट असतो⚫️⚫️⚫️⚪️⚪️ (Low-Med)सिक्युरिटी + बचत

मुलांच्या भविष्यसाठी बेस्ट इन्वेस्टमेंट प्लॅन्स | investment for child

1. माझ्या मुलीच्या भविष्यासाठी सुकन्या समृद्धि योजना चांगली आहे का?

✅ उत्तर: हो, सुकन्या समृद्धि योजना मुलींसाठी एकदम बेस्ट स्कीम आहे. यात ~8% फिक्स्ड रिटर्न मिळतो, आणि टॅक्स फ्री आहे. यामध्ये फक्त मुलींसाठीच खाते उघडता येतं.


2. जर माझ्या घरी मुलगा आहे, तर कोणती योजना बेस्ट असेल?

✅ उत्तर: तुमच्याकडे मुलगा असल्यास तुम्ही खालील स्कीम्समध्ये इन्वेस्ट करू शकता:

  • PPF (Public Provident Fund)
  • LIC कन्यादान पॉलिसी (boys साठीही लागू)
  • पोस्ट ऑफिस लाइफ इन्शुरन्स (PLI)
  • म्युचुअल फंड

3. सावरेन गोल्ड बांड म्हणजे काय? आणि याचा काय फायदा?

✅ उत्तर: Sovereign Gold Bond (SGB) ही सरकारी स्कीम आहे जिथे तुम्ही सरकारकडून डिजिटल सोने खरेदी करता. यामध्ये:

  • कोणताही मेकिंग चार्ज नाही
  • 2.5% वार्षिक व्याज
  • 8 वर्षांनंतर सोने विकताना एक्स्ट्रा टॅक्स नाही

4. Mutual Fund मध्ये रिस्क जास्त आहे का?

✅ उत्तर: हो, म्युच्युअल फंडमध्ये थोडा मार्केट रिस्क असतो. पण लाँग टर्म (10–15 वर्षे) इन्वेस्ट केल्यास 12–15% चा रिटर्न मिळू शकतो, जो बाकी सर्व स्कीम्सपेक्षा जास्त आहे.


5. सुकन्या समृद्धि योजना किती वर्षांची आहे?

✅ उत्तर: ही योजना 21 वर्षांसाठी आहे. 15 वर्षे पैसे भरावे लागतात, आणि 21 व्या वर्षी मेच्युरिटी होते. विवाहासाठी 18 व्या वर्षीही पैसे काढता येतात.


6. PPF खातं कधी ओपन करावं?

✅ उत्तर: PPF खातं कोणत्याही वयात उघडता येतं. हे 15 वर्षांचं लॉक-इन पीरियड असतं आणि ~7.1% चं कम्पाउंड इंटरेस्ट मिळतो. मुलांच्या उच्च शिक्षणासाठी खूप चांगला ऑप्शन आहे.


7. मी प्रत्येक स्कीममध्ये थोडं-थोडं इन्वेस्ट करू शकतो का?

✅ उत्तर: हो, हेच बेस्ट आहे! उदाहरणार्थ:

  • ₹3 लाख सुकन्या / PPF मध्ये
  • ₹3 लाख SGB मध्ये
  • ₹3 लाख म्युचुअल फंड मध्ये
    यामुळे रिस्क डिव्हायड होतो आणि रिटर्न बॅलन्स होतो.

8. LIC कन्यादान पॉलिसी फक्त मुलींसाठीच आहे का?

✅ उत्तर: नाही. नाव ‘कन्यादान’ असलं तरी ही पॉलिसी मुलांसाठीही लागू होते. यात फिक्स प्रीमियम भरावा लागतो आणि मेच्योरिटीवर फिक्स अमाउंट मिळतो.


9. Mutual Fund साठी मला शेअर मार्केटचं ज्ञान लागतं का?

✅ उत्तर: नाही! तुम्ही SIP किंवा इंडेक्स फंडमध्ये इन्वेस्ट केलं, तरी प्रोफेशनल्स तुमचं मनी मॅनेज करतात. Zero knowledge असतानाही पैसे ग्रो होतात.


10. कोणती स्कीम पूर्णपणे टॅक्स फ्री आहे?

✅ उत्तर:

  • सुकन्या समृद्धि योजना (EEE Benefit)
  • PPF (EEE Benefit)
  • Sovereign Gold Bond (Capital Gain Exempt at Maturity)